วัดพระนางสร้าง

วัดพระนางสร้าง

วัดพระนางสร้าง

วัดพระนางสร้าง เป็นวัดประจำเมืองถลางที่เก่าแก่ที่สุดวัดหนึ่ง ชาวบ้านเรียกวัดนี้ว่า วัดนางสร้าง ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลเทพกระษัตรี หมู่ที่ 1 ถนนเทพกระษัตรี อำเภอถลาง หลังวัดพระนางสร้างเคยเป็นฐานตั้งรับข้าศึกเมื่อครั้งรบกับพม่าใน ปี พ.ศ. 2328

วัดพระนางสร้างเป็นวัดที่มีลายแทงยาวที่สุด มีความว่า อาถรรพณ์ฤาพบได้ ฤาต้องปิด ฤาต้องบัง ฤาบอก

ฤาเล่ามิได้ ฤานำ ฤารู้ ฤาอุบ

ฤาได้ ฤาบุญตัว ฤาเปิด ฤานำ

ฤาบอก ฤาได้ ฤาบาปแล

พิกุลสองสารภีดีสมอแดง

จำปาจำปีตะแคง มะขามหนึ่ง

กระท้อนหน้า ราชารอบ ขอบระฆัง

ดังเจดีย์ มีศาลารอบ ด้วยเข็มหนึ่ง

ไม้เลือดหลังสุด ลูกมุด ลูกม่วง

ชมพู่ดูโบสถ์ ฤาเปิดได้ ดั่งลายแทงแลฯ

เส้นแสงลายแทงหนึ่ง นางสร้าง

ฤาเปิด ฤาดู ฤาชม ฤากราบไหว้บูชา

ฤาได้บุญกุศลแล ฤาดีได้เจ้าเมืองเปิดแลฯ

ฤาของแท้แน่ไซร้ ฤาได้หญิงลือหญิงแลฯ

เส้นแสงลายแทงสาม ฤาอย่าข้ามใจฤา เจ้าเมืองฤา

ฤาพิษฐาน ฤารูปงาม ฤาใจงาม ฤาทรัพย์สิน

ฤาลาภ ฤายศ ฤาขอได้ลูกหลานหลิน

ฤาขอได้ดั่งประสงค์ฤา ฤาถือได้ปฏิบัติแน่ไซร้

ฤาธิษฐานได้ ฤาดั่งลายแทงแลฯ

ลายแทงนี้ พบในอุโบสถวัดพระนางสร้าง เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2526 นายมานิต วัลยะเพ็ชร์ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดภูเก็ต เป็นประธานเปิดกรุพระในอุโบสถ์วัดพระนางสร้างตามลายแทงข้างต้นพบพระพุทธรูปดีบุก บรรจุอยู่ในพระอุทรขององค์พระสารีบุตร ถัดไปอีกวันที่ 1 มีนาคม 2526 นายอรัญ จินดาพล สมาชิกสภาจังหวัดภูเก็ต ก็พบพระพุทธรูปดีบุกอีกในพระอุทรพระโมคคัลลานะ ทั้ง 2 องค์มีเฉพาะพระพักตร์ขนาดกว้าง 27 ซม. ยาวตั้งแต่บนสุดของพระเศียรถึงพระอังสา 40 ซม. สันพระนาสิกสูงจากริมพระโอษฐ์ 1.5 ซม. หางเบ้าพระเนตรซ้ายขวาห่างกัน 16 ซม. ริมพระโอษฐ์ซ้ายขวาห่างกัน 9 ซม.

พระครูสุนทรสมณกิจ อดีตเจ้าอาวาสวัดพระนางสร้าง มอบหมายให้นายสมหมาย ปิ่นพุทธศิลป์ ตรวจสอบองค์พระพุทธประธานในอุโบสถวัดพระนางสร้าง จึงพระพักตร์พระพุทธรูปดีบุกเพิ่มอีก ซ่อนอยู่ในพระอุระองค์พระพุทธเจ้า เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2526 จึงได้เรียกพระพุทธรูปทั้ง 3 องค์ว่า พระพุทธสามกษัตริย์ (ชาวบ้านเรียกว่า พระในพุง)

พระพักตร์พระพุทธรูปที่พบครั้งหลังนี้มีขนาดใหญ่กว่าที่พบครั้งก่อน คือ ส่วนกว้างตั้งแต่พระกรรณซ้ายขวาห่างกัน 28 ซม. จากยอดของพระเศียรลงไปถึงพระศอ 40 ซม. หางพระเนตรซ้ายขวาห่างกัน 24 ซม. ริมพระโอษฐ์ซ้ายขวาห่างกัน 11 ซม. ปลายสันพระนาสิกสูง 5 ซม. เจ้าหน้าที่กรมศิลปากรได้ให้ความเห็นในเบื้องต้นว่า พระพุทธสามกษัตริย์นี้สร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยา จึงเป็นพระพุทธรูปที่มีอายุ 250 ปี มาแล้ว แต่นายประสิทธิ ชิณการณ์ ประธาน “กลุ่มผู้สนใจประวัติศาสตร์เมืองภูเก็จ” ในขณะนั้นได้ให้ทัศนะไว้ว่า น่าจะเก่าแก่ถึงสมัยศรีวิชัย ทั้งนี้เพราะวัดพระนางสร้างมีตำนานพระนางเลือดขาวเป็นผู้สร้างวัด ตามที่นายบรรเจิด ประทีป ณ ถลาง อาจารย์ใหญ่โรงเรียนบ้านพรุจำปา ได้ศึกษาค้นคว้าจัดพิมพ์เผยแพร่ไว้ในเอกสารประวัติวัดพระนางสร้าง แม้นับย้อนหลังกลับไปเพียงปลายกรุงศรีอยุธยา พระพุทธรูปสามกษัตริย์ก็จัดเป็นพระพุทธรูปที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในภูเก็ต ด้วยเหตุที่ชาวพุทธทั่วโลกนิยมสร้างพระพุทธรูปด้วยวัสดุที่มิใช่ดีบุก พระพุทธสามกษัตริย์แห่งวัดพระนางสร้างจึงเป็นพระพุทธรูปดีบุกที่ใหญ่ที่สุด

กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียน บริเวณอุโบสถ หอระฆัง และเจดีย์ มีเนื้อที่ 3 ไร่ 1 งาน 6 ตารางวา ในบริเวณวัดพระนางสร้าง เป็นโบราณสถานแห่งชาติ แห่งที่ 3 ของจังหวัดภูเก็ต เมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ.2527