ประวัติเมืองภูเก็ต

ประวัติเมืองภูเก็ต

เมืองภูเก็ตเป็นชื่อที่ทุกคนเพิ่งรู้จัก ในสมัยกรุงธนบุรีเจ้าเมืองภูเก็ตคนแรก คือ เมืองภูเก็จ (เทียน) เพราะก่อนหน้านี้นั้น เมืองภูเก็ตรู้จักในนามเมืองถลาง ซึ่งเป็นเมืองที่อุดมไปด้วยแร่ดีบุก เกาะภูเก็ตในสมัยกรุงธนบุรีในระยะแรกนั้น คงจะเป็นชุมชนขนาดเล็กอยู่กันเป็นกลุ่ม ๆ ทำมาหากินด้วยการค้าแร่ดีบุก ทำนา ทำไร่ ขึ้นอยู่กับเมืองถลาง ต่อมา เมืองภูเก็จ (เทียน) ได้รับการเลื่อนยศเป็น พระยาทุกรราช (เทียน) เจ้าเมืองภูเก็ต และมีความหวังที่จะเป็นเจ้าเมืองถลางให้จงได้ ครั้นในปี พ.ศ.2332 พระยาทุกรราช (เทียน) ได้เป็นพระยาถลาง ทำให้ตำแหน่งเจ้าเมืองภูเก็ตว่างลง หลักฐานเจ้าเมืองภูเก็ตในช่วงนี้ไม่ชัดเจน

พงศาวดารเมืองถลางกล่าวเพียงว่า หลวงภูเก็จข้างคต เป็นเจ้าเมือง แล้วได้ นายศรีชาย นายเวร เป็นพระภูเก็ต และเมื่อสิ้นสมัยนี้ เมืองภูเก็ตก็ถูกทำลายลงพร้อมกับเมืองถลาง และมาเจริญอีกครั้งหนึ่งเมืองพระยาถลาง (เจิม) ได้เป็นเจ้าเมือง ก็พยายามจะฟื้นฟูเมืองถลางขึ้นมาใหม่ ด้วยเล็กเห็นผลประโยชน์มหาศาลคือ แร่ดีบุกที่เมืองภูเก็ต จึงสนับสนุนให้ลูกชายชื่อ แก้ว ได้เป็นเจ้าเมืองภูเก็ต และต่อมาได้รับบรรดาศักดิ์เป็น พระภูเก็ตโลหะเกษตรารักษ์ (แก้ว) ตั้งที่ทำการอยู่ที่กะทู้ (บริเวณบ้านเก็ตโฮ่ ในปัจจุบัน) ทำกิจการขุดแร่ดีบุกจนสร้างความร่ำรวยอย่างมหาศาล บริเวณนี้มีลำคลองไหลผ่าน คือคลองบางใหญ่ ลำคลองสายนี้ในอดีตเรือกำปั่นสามารถแล่นเข้า-ออกรับส่งสินค้าดีบุกได้อย่างสะดวก พระภูเก็ตโลหะเกษตรารักษ์ (แก้ว) มีบุตรชายชื่อ ทัต รับราชการฝ่ายมหาดไทย มีบรรดาศักดิ์เป็น หลวงพิทักษ์ทวีป ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 ได้เป็นพระภูเก็ตโลหะเกษตรารักษ์ (ทัต) ในสมัยรัชกาลที่ 4 และได้เป็นพระยาวิชิตสงคราม (ทัต)

ในสมัยรัชกาลที่ 5 กิจการเหมืองแร่ดีบุกได้ขยายพื้นที่ทำเหมืองแร่ดีบุกมาตามลำน้ำคลองบางใหญ่ ผ่านหมู่บ้านสามกองเข้าสู่บ้านทุ่งคา และย้ายที่ทำการเมืองภูเก็ตมาที่ทุ่งคา ความเจริญได้ย้ายมาสู่บ้านทุ่งคาตั้งแต่บัดนั้นสืบมา